Adam-(Saat, Ay, Gün)

ADAM-SAAT (Man-Hour / Person-Hour)

Tanım

Bir kişinin tam zamanlı olarak bir işte bir saat boyunca çalışmasını ifade eden iş gücü ölçüm birimidir. Proje yönetimi ve iş planlamasında, bir görevin tamamlanması için kaç adam-saat gerektiği hesaplanır. Kısa süreli işler için yaygın kullanılan bir birimdir.

Detaylı Açıklama

Adam-saat, bir işin tamamlanması için gereken toplam iş yükünü belirlemede kullanılan bir ölçüm şeklidir. Örneğin:

• 1 Adam-Saat: 1 kişinin bir saatlik çalışması.
• 8 Adam-Saat: 8 kişinin bir saatte veya 1 kişinin 8 saatte tamamlayacağı iş.

Bu kavram, iş gücünün optimize edilmesi ve süre tahminleri için kullanılır. Özellikle iş planlaması, maliyet hesaplamaları ve kaynak yönetiminde sıkça kullanılır.

Örnek

Bir makinenin kurulumu için toplamda 40 adam-saat planlanmışsa:

• 5 işçi bu işi 8 saatte tamamlayabilir.
• 1 işçi 40 saatte tamamlayabilir.

Hesaplama

Adam-Saat = Çalışan Sayısı x Çalışma Süresi (Saat)

Not: Yapılacak işin detayları dikkate alınmalıdır. Yapılacak işin detayları, sıralamaları, birbirini etkileme durumları, bekleme süreleri, dış etkenler vb. gibi dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlar yazının içeriğinde ayrıca belirtilmiştir.

ADAM-GÜN (Man-Day / Person-Day)

Tanım

Bir kişinin tam zamanlı olarak bir işte bir gün boyunca çalışmasını ifade eder. Proje yönetimi ve iş gücü planlamasında, bir görevin tamamlanması için kaç adam-gün gerektiği hesaplanır.

Detaylı Açıklama

Bir Adam-Gün, genellikle 8 saatlik bir çalışma gününü ifade eder. Daha uzun vadeli ve orta ölçekli projelerde tercih edilen bir ölçü birimidir. Örneğin:

• 1 Adam-Gün: 1 kişinin bir tam gün çalışması.
• 10 Adam-Gün: 1 kişinin 10 günde veya 10 kişinin 1 günde tamamlayabileceği iş.

Örnek

Bir binanın kaba inşaatı için 1500 adam-günlük bir iş planlanmıştır. Bu, şu şekilde dağıtılabilir:

• 10 işçi, 150 gün boyunca çalışır.
• 30 işçi, 50 gün boyunca çalışır.

Ancak; bir işin planlanması bildiğiniz gibi asla bu kadar basit ve düz bir hesap olmamalıdır. Bu iş için 1500 adamın 1 günde kaba inşaatı bitiremeyeceği de malumunuzdur.!!! Bunun sebebi kaba inşaatın tamamlanması için yapılması gereken farklı iş kalemleri, bu iş kalemlerinin birbirine bağlı olması, bekleme süreleri, dış etkenler gibi planlanması ve sıralanması gereken bir çok faktörün olmasıdır. İş planı yapılırken hangi iş kaleminde kaç adam-gün hangi tarihlerde çalışmalı, bunun sıralaması nasıl olmalı vb. gibi daha kapsamlı bir plan yapılır ve oluşabilecek olağan dışı durumlar(malzeme tedariki, hava koşulları vb.) değerlendirilerek belirli bir oranda(%10-%15) esneme payı düşünülmelidir.

Hesaplama

Adam-Gün = Çalışan Sayısı x Çalışma Günü

ADAM-AY (Man-Month / Person-Month)

Tanım

Bir kişinin tam zamanlı olarak bir işte bir ay boyunca çalışmasını ifade eden bir iş gücü ölçüm birimidir. Daha uzun vadeli projeler için kullanılır.

Detaylı Açıklama

Bir Adam-Ay, genellikle bir kişinin bir ayda çalışabileceği toplam iş gücünü ifade eder. Standart bir ay, 22 iş günü olarak kabul edilir (haftada 5 gün çalışma).

• 1 Adam-Ay: 22 gün x 8 saat = 176 saat.
• 12 Adam-Ay: 1 kişinin 12 ay boyunca veya 12 kişinin 1 ay boyunca çalışmasıyla tamamlanır.

Örnek

Bir yazılım projesi için toplamda 24 adam-aylık bir iş planlanmıştır. Bu, 4 yazılımcı tarafından 6 ayda tamamlanabilir. (Not: Bu planlama sadece bir örnektir. Dikkat edilmesi gereken hususları mutlaka okuyunuz. Adam-saat ve Adam-gün terimlerinde belirttiğimiz uyarılar tabi ki adam-ay için de geçerlidir.!!!)

Hesaplama

Adam-Ay = Çalışan Sayısı x Çalışma Süresi (Ay)

GENEL ÖRNEK:

Yapılacak İş Bilgileri

1. Duvar Alanı: 50 m²
2. Tuğla Boyutları: 19 cm x 39 cm x 13,5 cm
3. Duvar Kalınlığı: 1 tuğla kalınlığında (19 cm)
4. Derz Kalınlığı: 1 cm
5. Malzeme İhtiyaçları ve Adam-Saat Oranı: Gerçek standartlara uygun.

Malzeme Metrajı ve Adam-Saat Hesabı

1. Tuğla Sayısı

Bir tuğlanın kapladığı alan (derz dahil):

Tuğla Alanı=(0.19+0.01) m×(0.39+0.01) m=0.08 m2

Toplam tuğla sayısı:

$$\text{.}$$

2. Harç Miktarı

Bir tuğla için yaklaşık 1,5 litre harç kullanılırsa;
Toplam harç miktarı:

Harç$$\text{.}$$

1 m³ harç = 1000 litre olduğuna göre:

Harç Miktarı=937.5 litre/1000=0.9375 m3

3. İşçilik Süresi ve Adam-Saat

Standartlara göre yaklaşık olarak:

• 1 Usta: Günde 8 saatte 10 m² duvar örebilir dersek,
• 1 Yardımcı: Aynı sürede ustaya destek sağlar (taşıma ve hazırlık işlerinde).

Toplam Alan = 50 m² olduğuna göre:

• Bir ustanın işi bitirme süresi:

50 m²/(10 m²/gün)=5 gün

• Yardımcı ile birlikte:
  • Usta için: 5 gün × 8 saat/gün = 40 saat.
  • Yardımcı için: 5 gün × 8 saat/gün = 40 saat.

Toplam İş Gücü:

40 adam-saat (usta)+40 adam-saat (yardımcı)=80 adam-saat

Sonuç

• Tuğla Sayısı: 625 adet.
• Harç Miktarı: 0.9375 m³ (yaklaşık 1 m³).
• Toplam Adam-Saat: 80 adam-saat.
  • 40 adam-saat usta için,
  • 40 adam-saat yardımcı için.

Not: Bu hesap hava koşulları, arazi durumu ve çalışma verimliliğine göre değişebilir. Ayrıca harç için ek kayıp oranı (örneğin %10) da eklenebilir.

>>>>İnşaat imalatlarında adam saat tabloları —>Yazının en altındaki kaynakların olduğu linkte de yer alan bu tabloyu incelemenizi özellikle tavsiye ediyoruz. Tıklayabilirsiniz.<<<<

Önemli Notlar ve Uygulamalar

• Kaynak Yönetimi: Bu birimler, kaynakların doğru tahsisi ve maliyet kontrolü için kullanılır.
• İş Planlama: Şantiye, fabrika ve ofis gibi farklı alanlarda iş gücünü hesaplamada yaygın olarak kullanılır.
• Projelerde Optimizasyon: Adam-saat, adam-gün ve adam-ay birimleri, işin hangi sürede ve kaç kişiyle tamamlanacağını optimize etmek için kullanılır.

Not: Bazı durumlarda fazla çalışan olması hızınızı arttırmayabilir ve bu durum da maliyetinizi arttırabilir.  Hangi iş kaleminde kaç adamın verimli olacağını doğru analiz etmek gerekir. Bu nedenle çalışma süresi ve çalışan sayılarını en uygun şekilde optimize etmek gerekir. (Örneğin; bir makine operatörü %80 verim ile çalışıyorsa ise 2 makine operatörü ile bu verim %90 a çıkıyorsa bunun maliyet analizi yapılmalıdır. Bir başka örnek verecek olursak; bir inşaatta kaba inşaat yavaş gidiyorsa ancak sizin duvarcı sayınız gereğinden fazlaysa kaba inşaatı hızlandırmadığınız sürece duvarcılarınız boşta kalacaktır. Bu ve benzeri şekilde bir çok senaryo dikkate alınarak ve planlanarak planlama yapılmalıdır.

Ek Bilgiler ve Öneriler

• Araçlar ve Yazılımlar: Proje yönetimi yazılımları (MS Project, Primavera) bu ölçümleri kullanarak zaman çizelgesi ve iş gücü planları oluşturur.
• Riskler: Yanlış hesaplanan iş gücü birimleri, gecikmelere ve maliyet artışlarına neden olabilir.

Tarihçe ve Kullanım Alanları

• Tarihsel Arka Plan: İş gücü birimlerinin standardizasyonu, 20. yüzyıl başlarında endüstri devrimi sırasında başlamıştır. Özellikle Henry Ford’un üretim hattı yöntemleri, iş gücünün verimliliğini ölçmek için bu tür birimlerin geliştirilmesine zemin hazırlamıştır.
• Bazı Kullanım Alanları:
  • İnşaat: Şantiye planlaması, beton dökümü, kalıp işleri, demir işleri, kaba işler, ince işler vb. gibi işlerde iş gücü tahmini.
  • Üretim: Ürün montaj sürelerinin planlanması.
  • Yazılım Geliştirme: Proje bazlı görevler için iş gücü ve süre tahmini.
  • Hizmet Sektörü: Müşteri hizmetleri, bakım-onarım planlamasında iş yükü ölçümü.

Hesaplamalarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Verimlilik Faktörleri: Her işçinin aynı hızda ve verimlilikte çalışması beklenemez. Bu nedenle planlamalarda bir verimlilik katsayısı (örneğin %85) kullanılır. Çalışanların üretkenliği değişken olabilir. Bu nedenle planlamada yalnızca teorik değil, gerçekçi veriler de dikkate alınmalıdır.
• Dinlenme Süreleri: İşçilerin mola süreleri hesaba katılmalıdır. Genelde 1 gündeki çalışma süresi 8 saat olarak alınır ve dinlenme molaları bu 8 saate dahil değildir.
• Dış Etkenler: Hava koşulları, ekipman arızaları gibi faktörler iş gücünü etkileyebilir.
• Adam-saat, adam-gün ve adam-ay hesaplamaları yapılırken, çalışanın uzmanlık seviyesi, işin zorluk derecesi ve diğer çevresel faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
• Projelerin daha verimli yürütülmesi için bu birimler detaylı iş planlama ve kaynak yönetimi ile desteklenmelidir.
• Farklı iş kalemleri, bu iş kalemlerinin birbirine bağlı olması, bekleme süreleri, dış etkenler gibi planlanması, kaynak yönetimi, malzeme yönetimi ve sıralanması gereken bir çok faktör dikkate alınmalıdır.

Uluslararası Standartlar

• ISO 21500: Proje yönetimi standartlarında iş gücü planlaması için kullanılan metodolojiler arasında bu birimler yer alır.
• PMI (Project Management Institute): Proje yönetimi süreçlerinde iş gücü hesaplama yöntemlerini detaylandırır.

Adam-Saat, Adam-Gün ve Adam-Ay Oranları

• 1 Adam-Gün = 8 Adam-Saat
• 1 Adam-Ay ≈ 22 Adam-Gün ≈ 176 Adam-Saat

Gerçek Dünya Örnekleri

Örnek 1: İnşaat Projesi

Bir apartman inşaatının temel kazısı için toplamda 600 adam-günlük bir iş gücü planlanmıştır. Bu iş şu şekilde tamamlanabilir:

• 10 işçi, 60 gün boyunca çalışır.
• 20 işçi, 30 gün boyunca çalışır.

Örnek 2: Yazılım Projesi

Bir uygulamanın geliştirilmesi için 12 adam-aylık iş gücü öngörülmüştür. Planlama:

• 3 yazılımcı, 4 ayda bu işi tamamlar.
• 6 yazılımcı, 2 ayda tamamlar.

Örnek 3: Bakım-Onarım Çalışması

Bir fabrikanın ekipman bakımı için 80 adam-saatlik iş gücü planlanmıştır.

• 5 kişi, 2 günde bu işi bitirebilir.
• 2 kişi, 5 günde tamamlayabilir.

Adam-Saat Hesaplamalarında Sık Yapılan Hatalar

1. İşlerin Paralel veya Seri Olup Olmadığını Belirlememek
   • Örneğin, aynı anda çalışılamayacak bir işi birden fazla işçiye atamak verimsizliğe neden olur.
2. Planlamada Fazla İyimserlik
   • İş gücü tahminlerinde gerçekçi olmayan süreler verilmesi, projelerin gecikmesine veya yanlış maliyet analizlerine neden olabilir.
3. Verimlilik Düşüşlerini Göz Ardı Etmek
   • Özellikle uzun süreli projelerde işçilerin verimliliği zamanla düşebilir.

İleri Düzey Uygulamalar

Çok İşçili ve Karmaşık Projelerde Kullanım

• Gantt şeması veya PERT analizleriyle iş gücü birimleri görselleştirilebilir.
• Örneğin, bir köprü inşaatında mühendislik, kaynak, beton dökümü, kalıp ve demir işleri gibi işler adam-saat birimiyle ayrı ayrı planlanır.

Verimlilik Artışı İçin Bazı Öneriler

• İşçilerin eğitimi ve motivasyonunun artırılması.
• İş akış süreçlerinde otomasyonun devreye alınması.

Küresel Trendler

• Dijitalleşme: Yapay zeka destekli iş gücü planlama yazılımlarıyla adam-saat hesapları otomatikleştiriliyor.
• Esnek Çalışma Modelleri: Uzaktan çalışmanın yaygınlaşması, adam-saat hesaplamalarında esnekliğe yol açıyor.
  

  ---

Modern Kullanım:

• Günümüzde “Man-Hour” ve “Man-Day” yerine daha cinsiyet nötr olan “Person-Hour” veya “Workday” gibi terimler kullanılmaya başlanmıştır.
• Özellikle büyük projelerde yazılım araçları (MS Project, Primavera vb.) bu hesaplamaların otomasyonunda önemli bir rol oynamaktadır.

>>>>TIKLAYARAK faydalandığımız veya faydalanabileceğiniz tüm KAYNAKlara buradan ulaşabilirsiniz.<<<<